Marloes van Rossum: "Wetgeving rondom AI is onvoldoende" (inct.spiratie '23)

Marloes van Rossum kwam volgens eigen zeggen ‘per toeval’ terecht bij de Auteursbond maar heeft haar plek er zeker gevonden. Zij houdt zich nu steeds meer bezig met alle juridische zaken rondom AI. Op inct.spiratie komt zij daarover spreken. Wij maken alvast nader kennis.

De Auteursbond sprak Marloes aan omdat zij altijd al gek op boeken was en misschien nog wel belangrijker: na een aantal jaren aan de kant van grote partijen te hebben gestaan, is het werk bij de Auteursbond juist meer gericht op persoonlijk advies. “Bij de Auteursbond ben ik mij gaan verdiepen in auteursrecht en sinds een jaar ook in zaken rondom AI. Ik hield mij al bezig met privacy en daar heeft AI natuurlijk ook direct raakvlakken mee. Eind deze maand (oktober) ga ik de specialisatiecursus AI Ethiek & Recht doen, die eindigt de dag voor inct.spiratie. Wie weet wat ik daar nog voor interessante kennis op ga doen die ik direct kan delen.”

Verschillende risico's

Volgens Marloes is plagiaat niet de enige issue die bij AI om de hoek komt kijken. “Als je naar de output kijkt, dan zijn smaad en laster en fake news ook risico’s. Er komen persoonsgegevens in de datasets van schrijfbots terecht, die in de output naar buiten kunnen rollen. De schrijfbots verzinnen bovendien soms feiten of voegen op zichzelf staande zaken samen, waardoor nieuwe waarheden gegenereerd worden die niet noodzakelijk kloppen. In Amerika zijn er al advocaten op de vingers getikt voor het aanhalen van door ChatGPT verzonnen gerechtelijke uitspraken."

Voor- en tegenstanders

“AI is momenteel een actueel thema, iedereen heeft het erover en er zijn vooral heel veel vragen. Als ik kijk naar de auteurssector, dan zie ik een heel wisselend beeld. Sommige vertalers en educatieve auteurs bijvoorbeeld maken gebruik van schrijfbots ter ondersteuning of inspiratie, maar er zijn er net zoveel die het werken met schrijfbots alleen maar als extra last ervaren. Het werkproces wordt er niet per definitie efficiënter van. Er zijn uitgevers die in contracten opnemen dat er geen gebruik gemaakt mag worden van AI door de auteur, andere uitgevers verwachten het juist.”

“Bij literaire uitgevers zie je veel meer terughoudendheid. Zij staan niet echt positief tegenover het gebruik van AI, voor zover ik dat kan zien. In de praktijk zie je vaak twee kampen. De voorstanders, die het vooral snel, makkelijk en goedkoop vinden en de tegenstanders die vooral de waarde van mensenwerk blijven benadrukken en de risico’s zien.” Dat roept natuurlijk de vraag op in welk kamp zij zich bevindt: “Ik heb er vanuit juridisch oogpunt moeite mee, onder meer vanwege de inbreuken op auteursrecht die met het trainen van AI gepaard gaan. Ik heb zelf wel eens met verschillende AI-producten geëxperimenteerd, maar ik gebruik het nooit, en zeker niet voor professionele doeleinden.”

Regulering

Marloes erkent ook dat de ontwikkeling niet te stoppen is en dat de tools zoals ChatGPT niet meer zullen verdwijnen. “Dat maakt regulering belangrijk met wetgeving als basis. Die wetgeving is er nog onvoldoende. Er wordt nu wel gewerkt aan een AI Verordening, maar daar wordt vooralsnog geen rekening gehouden met auteursrechtelijke aspecten. Uiteraard lobbyen wij wel voor wet- en regelgeving als het gaat om AI en auteursrecht en vergoedingen daarvoor.”

Marloes schetst dat het proces om afspraken te maken ook best ingewikkeld is: “Het is in de meeste gevallen aan uitgevers om afspraken te maken met AI-partijen over het (niet) gebruiken van het uitgegeven werk. Daarnaast moeten er afspraken komen tussen de uitgevers en de auteurs rondom AI.”

Kortom, er zijn heel wat haken en ogen aan het gebruik van AI en de auteursrechtelijke kant van deze ontwikkelingen. Er zijn veel kanten en zienswijzen, dus dat kan een inspirerende discussie oproepen op 29 november.

MEER INFORMATIE & AANMELDEN