Informatiebank miste nipt de internetgolf
In 1990 begon het RijksComputerCentrum (RCC) met privatiseren. In de jaren tachtig had dit overheidsbedrijf een centrale positie ingenomen als rekencentrum voor de overheid. De meeste mensen kenden het bedrijf als het facilitaire bedrijf voor de Belastingdienst, dat de aanslagen uitspuugde en verstuurde en de stand van betalingen bijhield. Minder bekend was de activiteit waarbij het bedrijf optrad als besloten en/of openbare host (nu ISP genoemd) voor ministeries bij het produceren en publiceren van literatuurdatabanken.
Hiervoor was IBM Stairs-software op grote mainframes beschikbaar. In 1991 had het RCC 25 openbare overheidsbestanden online met in totaal 1 miljoen documenten, variërend van bibliografische bestanden van ministeries en semioverheidsinstellingen tot full-text parlementaire bestanden. In de privatiseringsplannen gaf het RCC aan te sterven naar het marktleiderschap op het gebied van het online ontsluiten van informatie in overheids- en zakelijke databanken.
IVEV als motor
In 1990 kwam het RCC in contact met het bedrijf IVEV. Dit bedrijf, een afgescheiden afdeling van Makrotest, had een scala aan marketing- en uitgeverijprojecten ontwikkeld, van mediaplanning tot een boekenoplage-voorspellingssysteem. Ook hield IVEV het Regio-, Basis- en RTV-bestand van Het Media Instituut bij en stelde dat online beschikbaar. Verder ontwikkelde het bedrijf het PTT-Verrijkingsinstrument voor marktonderzoek, waarbij postcodes werden verrijkt met CBS-gegevens, urbanisatiegraad, gemeentegrootte, provincie, Nielsengebied, EEG-code, Cebucogebied, nodaal gebied, plaatsnaam en gemeentenaam.
(tekst gaat verder onder de afbeelding)
Cd-rom uitgegeven door de Informatiebank in 1995: Management CD-ROM
Vanaf 1986 werd aan IVEV een online activiteit toegevoegd, die IVEV tot centraal inbelpunt voor de marketingcommunicatiewereld zou maken. Om een bredere online doelgroep te bereiken, werd in datzelfde jaar de informatieleverancier Marketing Data overgenomen. Dit bedrijf was in 1984 opgericht en produceerde samenvattingen van kranten- en tijdschriftartikelen, voorzien van bedrijfscodes. De doelgroep was werkzaam in marketing, reclame en zakelijke dienstverlening. De gebruiker kon op trefwoorden en bedrijfscodes in de databank naar informatie zoeken.
De portefeuille van online bestanden werd in de jaren daarna verder uitgebreid. Zo bracht IVEV in 1989 voor uitgeverij Vermande databestanden van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening online.
Informatiebank
In 1991 besloot RCC de activiteiten van IVEV en Marketing Data in de werkmaatschappij RCC-IVEV onder te brengen. In 1995 werd RCC geprivatiseerd en omgedoopt naar RCC Roccade. RCC-IVEV kreeg een nieuwe naam Twinfo en begon met de oprichting van de Informatiebank als gezamenlijke onderneming van Sdu en Twinfo. Doelstelling van het nieuwe bedrijf was om zich ontwikkelen tot een multimedia-uitgeverij op het terrein van openbaar bestuur, milieu, marketing en management. Behalve online diensten leverde het bedrijf ook cd-rom’s met tekstdatabanken.
(tekst gaat verder onder de afbeelding)
Handleiding bij de CD-ROM Onderwijs
Moederbedrijf RCC Roccade stak haar ambitie om uit te groeien tot dé online- en offline-informatiedienst van Nederland niet onder stoelen of banken en wilde uitbreiden. Zo kocht het de Nederlandse Pers Databank en nam het de milieu-informatiedienst Centrale Ingang Milieu Informatie (CIMI) onder haar hoede. Beide activiteiten werden bij de Informatiedatabank ondergebracht.
Internetgolf gemist
De activiteiten van Twinfo vielen samen met de introductie van internet in Nederland. Op 1 mei 1993 opende XS4ALL haar internettoegang en registreerde 500 gebruikers op de openingsdag. En op 15 januari 1994 opende De Digitale Stad haar poorten en wist in korte tijd 10.000 gebruikers voor zich te winnen.
Maar RCC Roccade kreeg die internetgolf niet te pakken. Want in 1996 kondigde RCC Roccade een programma van desinvesteringen aan vanwege de laagconjunctuur.
(tekst gaat verder onder de afbeelding)
CD-ROM Registers Officiële Publicaties
Bovendien rommelde het ook binnen RCC Roccade en Twinfo, waar culturen met elkaar botsten. Dat leidde tot een splitsing van de activiteiten van de Informatiebank in de segmenten overheids- en bedrijfsinformatie. Het onderdeel overheidsinformatie, inclusief CIMI, ging verder als Sdu Informatiebank in Den Haag. De bedrijfsinformatietak met de productgroepen Marketing Data, Nederlandse Persdatabank en de Management CD bleef bij de Informatiebank, maar de onderdelen stonden in de verkoop. Zo werd in 1996 de Nederlandse Pers Databank overgenomen door het uitgeversconcern PCM. Marketing Data werd in 1997 verkocht aan investeerders. En de overgebleven activiteiten van Twinfo werden geïntegreerd in RCC Roccade of afgebouwd.
De Informatiebank was een potentiële informatiecentrale, maar miste nipt de internetgolf.
Jak Boumans is auteur van Toen digitale media nog nieuw waren – Pre-internet in de polder (1967-1997).
Illustraties: Collectie Jak Boumans