Auteursbond: zelfstandige schrijvers in de kou bij steunmaatregelen kabinet
'De steun die het kabinet aan de culturele en creatieve sector wil geven om de gevolgen op te vangen van de uitbraak van het Corona-virus schiet te kort. Een grote groep schrijvers, journalisten en vertalers dreigt buiten de boot te vallen'. Dat zegt Maria Vlaar, voorzitter van de Auteursbond in reactie op de brief die minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Ingrid van Engelshoven op vrijdag 27 maart naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Vlaar: “Onze leden worden hard geraakt door de maatregelen van de overheid om verspreiding van het Corona-virus tegen te gaan. We hebben sinds 13 maart meer dan 80 meldingen ontvangen van schrijvers, journalisten en vertalers die hun inkomen nu zien kelderen. Het gemiddelde gemiste inkomen per lid bedraagt op dit moment ca. 4.000 euro. Opgeteld hebben we het na drie weken over ca. 350.000,- euro, en dat is slechts de korte termijn. De middellange-termijn effecten moeten nog komen. De oproep van de minister dat freelancers uitbetaald moeten worden heeft voor de auteurs maar heel beperkt effect, omdat ze maar beperkt afhankelijk zijn van gesubsidieerde instellingen. Deze vrije val kunnen ze zelf niet opvangen."
De maatregelen die de minister aankondigt, bieden een groot aantal van de leden van de Auteursbond echter geen soelaas. Veel schrijvers, journalisten en vertalers kunnen bijvoorbeeld geen beroep doen op de zogeheten Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (TOGS) omdat hun beroepsprakrijk op hun huisadres is gevestigd. Ook zijn er leden die geen beroep kunnen doen op de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (Tozo). Vlaar: “Dat is onacceptabel. Het kabinet en de Tweede Kamer mogen hen niet in de kou laten staan”.
Oproep aan de Tweede Kamer
De Auteursbond heeft vandaag een brief aan de Tweede Kamer gestuurd met een dringende oproep om extra maatregelen te nemen. De Tweede Kamer spreekt op woensdag 1 april over de steunmaatregelen van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Vlaar: “De Tweede Kamer heeft op 12 maart een motie aangenomen van D66-fractievoorzitter Rob Jetten waarin de minister wordt opgeroepen om bij het vormgeven van steunmaatregelen voor de creatieve en culturele sector rekening te houden met het hoge percentage freelancers in de sector. De minister legt deze oproep naast zich neer. Wij verwachten dat de Tweede Kamer de minister aan de motie houdt”.
De extra maatregelen die de Auteursbond nodig acht, zijn:
1. Stel de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (TOGS) ook open voor zelfstandige schrijvers, journalisten en vertalers die nu niet in aanmerking komen, omdat hun beroepsprakrijk op hun huisadres is gevestigd.
Hoewel hun beroepspraktijk op het huisadres staat ingeschreven, zijn zij voor een groot deel van hun inkomen afhankelijk van activiteiten buitenshuis. Schrijvers van romans, kinderboeken en educatieve boeken geven lessen en lezingen op scholen en bibliotheken en cursussen en workshops buitenshuis. Zelfstandige journalisten doen verslag van publieke evenementen zoals sportwedstrijden, concerten of rechtbankzittingen. Schrijvers van scenario’s voor films en tv-programma’s zien hun inkomen verdampen omdat draaidagen worden afgelast, schrijvers van toneelvoorstellingen omdat hun voorstellingen niet meer worden opgevoerd. Zij hebben dringend steun nodig.
2. Stel de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (Togs) ook open voor zelfstandige schrijvers, journalisten en vertalers die in Nederland wonen maar een aanzienlijk deel van hun inkomen buiten Nederland verdienen.
De Auteursbond krijgt berichten van Nederlandse toneelschrijvers die aanzienlijke inkomsten mislopen omdat opvoeringen van hun toneelstukken in Duitsland zijn afgelast.
3. Stel de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (Tozo) ook open voor zzp’ers die een gezamenlijk huishouden vormen met een andere zzp’er.
Terwijl het kabinet heeft aangegeven voor deze regeling geen partnertoets te hanteren, is er voor zzp’ers die een huishouden vormen met een andere zzp’er wel degelijk sprake van een partnertoets. Zij kunnen nu slechts één uitkering aanvragen. Dat doet geen recht aan de penibele situatie waarin ze verkeren.
4. Tref een voorziening voor zzp’ers die niet in aanmerking komen voor de Tozo, omdat zij (a) niet voldoen aan het urencriterium (denk aan hybride beroepspraktijken), (b) omdat ze pas na 1 jan begonnen zijn als zzp’er, (c) omdat ze niet ingeschreven (hoeven) staan bij de KvK, of (d) enige andere reden.
De Auteursbond heeft leden met een hybride beroepspraktijk, ze zijn deels ondernemer en deels in loondienst. Vaak halen juist zij het urencriterium niet en werken ze deeltijd in sectoren die ook volledig stil zijn gevallen.
5. Tref een voorziening voor oudere ondernemers; 65-plussers die wel werken, maar nog niet in aanmerking komen voor AOW en ook niet voor de Tozo.
Oudere zelfstandige beroepsbeoefenaars staan ook niet altijd correct ingeschreven in het Handelsregister (tot 1 juli 2008 was dat voor hen niet verplicht).
6. Vorm een overbruggings- en garantiefonds culturele en creatieve sector
De Auteursbond pleit ook voor de instelling door het kabinet van een overbruggings- en garantiefonds voor de culturele en creatieve sector. Het voortbestaan van de sector wordt bedreigd door een mogelijke golf van faillissementen van instellingen en bedrijven en het op grote schaal wegvallen van inkomen voor artiesten en zzp’ers. Het fonds moet zowel een uitkomst bieden voor de liquiditeitsproblemen op korte termijn als de economische schade op middellange termijn waarmee freelancers, bedrijven en instellingen worden geconfronteerd. De Federatie Creatieve Industrie, de Federatie Cultuur, het Erfgoedplatform, Kunsten ’92 en de Creatieve Coalitie hebben op 30 maart en brief aan het kabinet gestuurd over de instelling van zo’n fonds. De Auteursbond is lid van de Creatieve Coalitie, het samenwerkingsverband van ruim twintig belangenorganisaties van makers in de culturele en creatieve sector, en steunt het pleidooi.