Moeten we de komst van Apple’s Fixed Layout ePub formaat toejuichen?

Apple heeft het op zich genomen om de traditionele, platte ePub bestanden wat op te frissen, om nieuwe mogelijkheden te creëren. De meest in het oog springende nieuwigheden die we vorig jaar te zien kregen bij de lancering van de Fixed Layout ePub waren de vaste pagina layout inclusief 'pinch & zoom', de verbeterde integratie van video en de vooral het zogenaamde Karaokelezen ('Read along').
Het mooie is tevens dat Apple met iBooks Author een tool op de markt gebracht heeft waarmee iedereen zelf Fixed Layout ePub bestanden kan aanmaken. Dat is voor het bedrijf uit Silicon Valley een nieuwe stap, na de hardware en distributieplatformen mengen ze zich nu ook echt in de markt van content creatie. Het plaatje voor Fixed Layout ePub is compleet.

Voor zijn eigen Fixed Layout ePub formaat vertrok Apple van de bestaande ePub standaard en breidde deze uit met een eigen interpretatie van een aantal HTML 5 en CSS 3 elementen. Een direct gevolg van het feit dat het wel degelijk om een eigen interpretatie van Apple gaat, is dat deze Fixed Layout ePub bestanden enkel binnen het Apple universum leesbaar zijn. Je kan ze enkel openen in iBooks en uiteraard valt het dan te verwachten dat deze ook enkel, of op zijn minst voornamelijk in Apple’s iBookstore aangeboden zullen worden, inclusief de daarbij horende commissie voor Apple. Hebben we dat al niet eerder gezien?

Amazon gaat overigens net dezelfde weg op. Er wordt al een tijdje reikhalzend uitgekeken naar het moment dat men daar zal afstappen van MobiPocket bestanden (.mobi) ten voordele van ePub. De lancering van het nieuwe Kindle Format 8 maakt daar echter meteen komaf mee. Ook Amazon zet verder in op een gesloten systeem met een eigen proprietary bestandsformaat. Deze manier van werken heeft voor die marktleiders duidelijk gunstige effecten want terwijl in de markt de vraag om open formaten en platformen steeds nadrukkelijker wordt, vinden zowel Apple als Amazon het blijkbaar de moeite om te blijven investeren in afwijkende, zij het nauw verwante (zowel de gewone ePub, Apple's Fixed Layout ePub en Kindle Format 8 zijn gebaseerd op HTML) formaten en de platformen daaromheen.

Men zou kunnen stellen dat Apple deze ontwikkeling op eigen houtje gedaan heeft om de lancering (en vooral de brede acceptatie en implementering) van de aankomende ePub 3 standaard voor te zijn. Niet toevallig zien we al de nieuwe Fixed Layout ePub functionaliteiten ook terug in ePub 3.

In het laatste kwartaal van 2011 werd ePub 3 door het IDPF (International Digital Publishing Forum) als officiële 'Standard Recommendation' voorgedragen. Datzelfde IDPF is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van ePub 3 en eerdere ePub versies. Zij promoten ePub 3 als algemene, wereldwijde standaard. Halverwege februari lanceerde het IDPF 'Project Readium', een open source software kit voor het lezen van ePub 3 bestanden die door ontwikkelaars en software bedrijven vrij gebruikt en geïmplementeerd mag worden. Het doel hiervan is duidelijk, de globale acceptatie van ePub 3 zoveel mogelijk bespoedigen.

Ondanks het feit dat Apple een zeer actieve rol binnen het IDPF speelt, niet in het minst in de ontwikkeling van ePub 3, zag men in Cupertino (Californië) blijkbaar toch voldoende opportuniteiten om daarnaast ook op eigen houtje verder te gaan. Of misschien wist men nét door die betrokkenheid bij ePub 3 wat er komen ging en kon men daar op inspelen?

We mogen in ieder geval vrezen dat we er voorlopig toch mee zitten. De iPad is nog steeds veruit de best verkochte tablet in de lage landen en als je gaat kijken naar verkoopcijfers van betalende content worden de verschillen tussen iPad en Android Tablets nog groter. Net als de meeste andere readers (hard- en software) ondersteunt iBooks de nieuwe ePub 3 standaard nog niet. De eerstvolgende maanden moet vanuit die hoek dus nog geen soelaas van verwacht worden en kan Apple's Fixed Layout ePub nog wat extra marktaandeel veroveren. Eens de tabletmarkt nog wat aan maturiteit wint en Readium er voor zorgt dat ePub 3 algemeen ondersteund wordt, ligt het wel in de lijn der verwachtingen dat de markt ePub 3 zal adopteren, al was het maar omwille van de platformonafhankelijk en de vrijheid van verkoopskanalen. Allicht zal op dat moment ook Apple ePub 3 ondersteuning voorzien binnen iBooks.
Met het team van wijlen Steve Jobs weet je echter nooit...