Negen literaire festivals en literair-educatieve organisaties ontvangen subsidie voor 2021-2024

Begin augustus maakte het Letterenfonds bekend dat negen organisaties die een aanvraag voor een vierjarige subsidie 2021-2024 hadden ingediend, een positief besluit hebben ontvangen; twee daarvan zijn voorwaardelijk. In totaal is € 1.620.000 toegekend. Onder de organisaties die vanaf 2021 subsidie ontvangen zijn twee nieuwe aanvragers, beide uit het noorden van Nederland.

Het Letterenfonds introduceerde in 2017 een tweejarige regeling voor literaire manifestaties om de groeikansen voor literaire festivals en doorstroom (ook in de subsidiëring) te bevorderen. Nu blijkt dit inderdaad een positief effect te hebben op de dynamiek en professionalisering in het literaire veld.

Van de tien aanvragers dienden er drie ook een aanvraag in binnen de landelijke Basisinfrastructuur (BIS); de Raad voor Cultuur adviseerde in juni om het Literatuurhuis Utrecht op te nemen in de BIS. Deze aanvraag is daarom niet verder meegenomen in de adviesprocedure van het Nederlands Letterenfonds.

Over de aanvragen van de volgende literaire festivals en literair-educatieve organisaties is een positief besluit genomen: Poetry International (€ 245.000), Wintertuin (€ 245.000), Writers Unlimited (€ 190.000), Crossing Border (€ 180.000), Explore the North (€ 150.000), Noordwoord (€ 120.000), Passionate Bulkboek (€ 270.000), School der Poëzie (€ 120.000) en het Poëziepaleis (€ 100.000). Aan de toekenningen aan Crossing Border en Poëziepaleis zijn voorwaarden verbonden die betrekking hebben op de verbetering van de governance en de bedrijfsvoering.

Belangrijke schakels

Literaire festivals en literair-educatieve instellingen vormen een steeds belangrijkere schakel tussen schrijvers, vertalers en het lezers- en luisteraarspubliek. Ze bieden zowel gevestigde (internationale) namen als nieuw talent een podium, scheppen mogelijkheden voor vormexperimenten en samenwerkingen met andere kunstdisciplines, en brengen scholieren in contact met literatuur. Bij het bereiken van nieuwe publieksgroepen en het vergroten van de zichtbaarheid van auteurs en hun werk vervullen zij een essentiële rol. Ook op het gebied van talentontwikkeling, professionalisering en (inter)nationale uitwisseling hebben zij een belangrijke functie.

Beoordeling

De adviescommissie was positief over de wijze waarop veel aanvragers zich hebben ontwikkeld. Wat opviel is dat festivals zich (in verschillende mate) tot productiehuizen ontwikkelen die auteurs en nieuw talent ondersteunen en begeleiden. Het festival als meerdaagse presentatieplaats voor een breed publiek blijft de kern, maar de activiteiten daaromheen worden steeds gevarieerder. De instellingen zijn wendbaarder, gaan meer samenwerkingen aan, zowel binnen als buiten de sector. De commissie constateerde dat de opvattingen van festivals over zowel literatuur als over de eigen rol zijn verbreed; ze bieden in toenemende mate ruimte aan nieuwe genres, spoken word, literaire podiumproducties, interdisciplinaire producties, podcasts en nieuwe digitale vormen van literatuur.

De commissie heeft grote waardering voor de wijze waarop de literatuur-educatieve organisaties een breed en divers bereik onder jongeren en scholieren hebben opgebouwd, met speciale aandacht voor het vmbo. Zij weten – juist in deze tijden van ontlezing – met op de doelgroep afgestemde programma’s jongeren te betrekken en te interesseren voor het literair lezen.

Budget

Voor de komende beleidsperiode 2021-2024 is er € 1.620.000 per jaar beschikbaar voor de regeling Vierjarige subsidies: een aanmerkelijk hoger bedrag dan bij aanvang van de beleidsperiode 2017-2020. In de afgelopen jaren ontvingen de meerjarig ondersteunde festivals al een extra budget uit de middelen die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) ter beschikking stelde voor talentontwikkeling, nieuwe genres en nieuw publiek. Deze middelen zijn voor de jaren 2021-2024 structureel toegevoegd aan het budget voor vierjarige subsidies. Het subsidieplafond voor manifestatiesubsidies bedraagt € 1.130.000; voor literatuur-educatieve subsidies ligt dit in 2021-2024 op € 490.000.

Regionale spreiding

De organisaties zijn gevestigd in Amsterdam, Den Haag, Groningen, Leeuwarden, Nijmegen en Rotterdam. Voor alle aanvragers is er sprake van een landelijk bereik. Ten opzichte van vier jaar geleden zijn meer aanvragen uit Noord-Nederland ingediend. Nieuw zijn de aanvragen voor (en toekenningen van) een vierjarige manifestatiesubsidie aan Explore the North en Noordwoord.

Corona-epidemie

Alle aanvragen zijn beoordeeld op basis van de plannen die begin maart 2020 bij het Letterenfonds zijn ingediend. De plannen zijn geschreven voordat de corona-crisis uitbrak. Bij de beoordeling is de actuele situatie dan ook buiten beschouwing gelaten.