De groei en krimp van de markt voor ICT-informatie

Het was een van de eerste internationale uitgeverijberichten van het nieuwe jaar: IDG staat te koop voor 7 miljard dollar. Voor veteranen van de computertijdschriftenmarkt is het geen onbekende partij.

Openingsfoto IBM 5150 uit 1981 CC-BY-SA  

Publicaties over computers begonnen hun opmars aan het einde van de jaren zestig van vorige eeuw. De Automatisering Gids werd in 1967 opgericht en Computable in 1968. Met de aankoop van Computable in 1975 kreeg VNU Business Publications een nieuwe publicatielijn binnen het portfolio van vaktijdschriften in handen.

In 1979 werd deze lijn nog eens versterkt door het driesporenbeleid binnen VNU: professionele informatie, internationalisatie en nieuwe media. Vanaf 1980 werd dit beleid met name vertaald naar computerpublicaties. Vreemd was dit niet, want de pc was in 1977 gelanceerd en het was duidelijk dat er een grote honger naar informatie over automatisering en pc-gebruik was ontstaan, voor zowel de zakelijke als de consumentenmarkt.

Startportefeuille

VNU Business Publications, met vestigingen in Amsterdam en Brussel, zette in 1980 stevig in op computerpublicatie en bleek daarmee een vooruitziende blik te hebben. Een vestiging in Londen werd als een opstap naar Europa en de VS gezien. Verschillende computertijdschriften werden losgeweekt uit de Haymarket Group, en een uitgeverij die jaarboeken over hardware en software voor mainframes en minicomputers maakte evenals pc-software complementeerde de startportefeuille.

Via licenties in onder meer Hong Kong, Australië, Indonesië en India werd deze startportefeuille wereldwijd uitgebreid. In Europa werden licentiehouders en vestigingen gevonden in Spanje, Griekenland, Portugal, Zweden en Italië. In 1985 waren op een bijeenkomst van licentiehouders en partners veertig deelnemers uit elf landen aanwezig. En in 1986 kocht VNU de uitgeverij Hayden in de VS voor 43 miljoen dollar. De startportefeuille werd ook uitgebreid met nieuwe media. In 1980 werd in Nederland een nieuwe medialaboratorium opgezet, VNU Database Publishing International (VNU DPI). In Londen werden jaarboeken omgezet naar databanken. Op 5 december 1984 werd in Londen de dagelijkse nieuwsbrief IDB Online gelanceerd: dat was in Europa de eerste dagelijkse online nieuwsbrief voor de computerindustrie.

Concurrentie

Op het terrein van computerpublicaties was VNU eind jaren tachtig wereldwijd een van de grote spelers. Maar de concurrentie lag op de loer. Reeds in 1964 begon Patrick McGovern, de oprichter van IDG, met computertijdschriften. In 1967 publiceerde IDG Computerworld in de VS. In 1982 wendde Ziff Davis in de VS haar ervaring met de publicatie van technische tijdschriften aan voor specifieke computerpublicaties zoals PC Magazine. Met name IDG zorgde voor een felle concurrentiestrijd met VNU in de jaren tachtig. Dat was voor Hayden een groot probleem, want twee jaar na aankoop werd deze Amerikaanse uitgeverij van de hand gedaan. Er waren ook interne problemen binnen het internationale netwerk van VNU computerpublicaties, zoals cultuurproblemen met licentiehouders en partners. Ook was de Londense directie niet genegen berichten en artikelen tegen een netwerkprijs aan hen te leveren.

Bovendien waren er problemen met projecten. VNU DPI werd binnen twee jaar na de start in 1980 opgeheven. Ook in Londen liepen de eerste databankprojecten op een pijnlijke manier fout. En waar VNU Business Publications nog een ambitieuze rol had gespeeld bij de introductie van de online informatiedienst Viditel, was VNU nauwelijks betrokken bij de introductie van internet in Nederland rond 1995.

Geen prioriteit meer

VNU als uitgever heeft zich jarenlang goed kunnen handhaven tussen concurrenten als Ziff Davis en IDG. De uitgever richtte zich steeds meer op professionele informatie. ICT-informatie was echter vanaf 2000 geen prioriteit meer. In 2007 kwam er een einde aan VNU en ook aan de positie van uitgever van ICT-informatie. Ook concurrent Ziff Davis kreeg in 2008 problemen en stopte met een groot aantal bladen en websites. En twee jaar na de dood van de oprichter heeft IDG nu de verkoop aangekondigd van 460 websites, 200 mobiele sites en apps, 179 print titels en 700 evenementen in 67 landen. Onder de kopers zouden zich bedrijven bevinden als Reed Elsevier, Axel Springer SE, Hearst Corp. en Nikkei Inc.; de voornaamste kanshebber is Nikkei, dat reeds een aantal licenties van IDG in handen heeft. Maar of alles in één pakket verkocht zal worden is de vraag, zeker gezien de krimpende markt voor ICT-informatie.