Stichting Brein publiceert overzicht acties 2018

BREIN’s aanpak richt zich op alle vormen van illegaal aanbod, ongeacht de technologie die daarvoor wordt aangewend, zoals bittorrent, cyberlockers en usenet en websites of social media die daarnaar linken. BREIN kijkt allereerst naar de aanbieders en uploaders en vervolgens naar tussenpersonen zoals hosting en access providers maar ook betaaldiensten, adverteerders en zoekmachines. Ook als tussenpersonen neutraal zijn moeten zij helpen illegaal gebruik tegen te gaan. 

Cijfers
BREIN voerde in 2018 de onderstaande aantallen handhavingsacties uit:

• 511 onderzoeken voltooid, 97 lopend
• 339 illegale sites aangepakt (downloading en/of streaming); Blokkering door internet access providers van 1 site (The Pirate Bay) en rond de 150 proxies/mirrors, resulterend in daling Nederlands bezoek met meer dan 75%
• 79 illegale handelaren mediaboxen/IPTV gestopt
• 17 grote uploaders gestopt
• 20 facebookgroepen verwijderd
• 1.291.384 zoekresultaten verwijderd
• 12.470 bestanden bij cyberlockers verwijderd
• 46.203 online aanbod advertenties voor illegale kopieën verwijderd
• 26 online aanbieders van illegale kopieën aangepakt
• 31 schikkingen met boetebeding plus schadevergoedingen oplopend tot 40.000 euro per geval

Van de honderden vragen en meldingen die BREIN kreeg van recht- en belanghebbenden betroffen er 272 zogenaamde scam sites. Dit zijn phishing sites die consumenten lokken met de allernieuwste content om hen betaalgegevens afhandigte maken zonder ooit die content te leveren.

Blokkering van toegang tot illegale sites
Hoewel BREIN altijd eerst de illegale diensten zelf en hun hosting provider sommeert, zijn er volhardende sites die zich in het buitenland schuilhouden en hosting providers gebruiken die zich nergens aan storen. Daarom is blokkering van toegang tot populaire illegale sites door internet access providers een belangrijk onderdeel van het mozaïek van maatregels dat BREIN neemt ter beteugeling van het illegale online aanbod.

Dergelijke blokkering wordt o.a. in EU-lidstaten breed toegepast. In Nederland blokkeren de 9 grootste ISP’s de toegang tot The Pirate Bay (en TPB proxies/mirrors) op basis van een kort geding vonnis op vordering van BREIN. Het gaat om dynamische blokkering van door BREIN gemonitorde IP-adressen en domeinnamen. Sinds die blokkering ongeveer een jaar geleden, is het Nederlands bezoek met meer dan 75% gedaald. Dat is vergelijkbaar met de andere landen waarin wordt geblokkeerd. Uit onderzoek is inmiddels duidelijk dat niet alleen het verkeer naar alle illegale sites daalt als gevolg van blokkering van een groter aantal sites maar ook dat het verkeer naar legale platforms daardoor toeneemt.

In de BREIN / Ziggo zaak heeft de hoogste Europese rechter (HvJEU) bepaald dat The Pirate Bay zelf ook inbreuk maakt met het door haar beheerde aanbod van door gebruikers geüploade torrentlinks voor inbreukmakende content. Deze uitleg is vorig jaar door de Nederlandse Hoge Raad (HR) bevestigd en de zaak is voor de eindbeslissing verwezen naar het Hof Amsterdam die de proportionaliteit van de maatregel nogmaals zal beoordelen. Daar wordt nog over gesteggeld maar het zou geen probleem moeten opleveren gezien de daling van het bezoek na de voorlopige blokkering en de ervaring met blokkering in andere EU-lidstaten. De uitspraak valt medio 2019 te verwachten.

Aanpak illegale sites en uploaders
Vorig jaar heeft BREIN 339 illegale sites en 17 grote uploaders aangepakt. Het gaat meestal om alle soorten content maar er zijn ook aanbieders die zich specialiseren in bijvoorbeeld film/series, boeken en andere geschriften, muziek of games. Met geïdentificeerde uploaders worden schikkingen getroffen. Die omvatten een onthoudingsverklaring met boetebeding en betaling van een tegemoetkoming voor schade en kosten. Hetzelfde geldt voor beheerders van illegale sites. De meeste sites worden echter afgesloten door hun hosting provider zonder dat de betrokkenen direct kunnen worden geïdentificeerd. De aangepakte sites betroffen onder meer 38 torrent sites, 11 usenet linksites, 65 streaming sites, 45 cyberlocker linksites en 12 cyberlockers. In totaal werd vorig jaar voor meer dan 300.000 euro aan schikkingen en proceskosten geïnd.

Aanpak van illegale online handelaren
Meerdere online verkopers van illegale digitale kopieën van boeken en andere geschriften werden door BREIN opgespoord. Meest in het oog springend was een gezin uit Lelystad waarvan de moeder al eerder een onthoudingsverklaring had ondertekend. Nu bleek onder meer haar uitwonende zoon betrokken te zijn bij een nieuwe e-book site waarvoor op Marktplaats meer dan 43.000 advertenties ware geplaatst, voor elke titel één. De zaak is geschikt voor 20.000 euro en een stevigere onthoudingsverklaring voor alle betrokkenen van 1000 euro per boek in geval zij nogmaals worden gepakt.
Andere opmerkelijke gevallen van illegale verkoop betroffen o.a. een site die nageschilderde schilderijen aanbood, een DJ met een abonnement voor nieuwe muziekbestanden, opnieuw een aanbieder op Marktplaats van e-readers met illegale e-books er ‘gratis’ bij, enkele verkopers van spelcomputers met illegale kopieën van vintage spellen en een viertal verkopers van muziekcomputers met tienduizenden illegale kopieën van songs.

Aanpak van verkoop van illegale IPTV-abonnementen
Verder werden er 79 online aanbieders van illegale IPTV-abonnementen opgespoord en aangepakt. Het totaal sinds het BREIN / Filmspeler arrest van het Hof van Justitie van de EU (HvJEU) ligt tegen de 300. De illegale abonnementen worden sindsdien meestal zonder kastje verkocht en geven onder meer toegang tot een groot aantal afgetapte betaalkanalen die elk afzonderlijk al vaak meer kosten. Bovendien leveren de abonnementen vaak ook toegang tot illegale video-on-demand. BREIN legt beslag op rekeningen van illegale aanbieders. Schikkingen daarmee zijn inmiddels opgelopen tot 40.000 euro per geval. Wanneer geen schikking wordt getroffen dan volgt dagvaarding in een bodemprocedure waarin mogelijk ook bestuurders persoonlijk worden aangesproken voor de schade. Daarnaast nam de politie in Den Haag bij een elektronicawinkel opnieuw een aantal IPTV-kastjes in beslag die samen met een jaarabonnement voor 199 euro werden verkocht.

Aanpakvan illegaal Usenet aanbod
Usenet is een voorloper van het wereldwijde web en werd gebruikt als een soort prikbord voor het stellen en beantwoorden van vragen in zogeheten nieuwsgroepen. Die rol is allang overgenomen door het internet. Sinds de introductie van binaries waarmee audiovisuele bestanden in tekst kunnen worden omgezet, wordt het usenet vrijwel uitsluitend gebruikt om inbreukmakende content te downloaden. Commerciële usenet providers bieden, hetzij direct of via zogeheten ‘resellers’, abonnementen aan die toegang geven tot hun servers waarop zij kopieën van door gebruikers geüploade content lange tijd beschikbaar houden. Het oorspronkelijk voor het protocol afgesproken NTD beleid wordt niet meer nageleefd. Om het kiezen en downloaden van populaire content op usenet eenvoudiger te maken, bestaan er zogeheten nzb-link sites. Al deze partijen hebben er baat bij naar elkaar te wijzen en zelf te doen alsof hun neus bloedt. In feite is de praktijk er op gericht zoveel mogelijk populaire content zo lang mogelijk ongeautoriseerd beschikbaar te houden. Dat betekent geen vergoeding voor rechthebbenden terwijl er dik geld wordt verdiend aan de verkoop van abonnementen.

BREIN treedt op tegen usenet link sites, uploaders, resellers en commerciële usenet providers. Acties van het afgelopen jaar bevestigen het vermoeden dat partijen in de praktijk onder een hoedje spelen. Het Hof Den Bosch gebood de reseller Newsconnection maatregelen te nemen waarmee zij haar abonnees daadwerkelijk kan identificeren. Daarvoor is de medewerking vereist van usenet provider XSnews die betaalde toegang tot haar servers verleent. Die werd gefrustreerd doordat de eigendom van die servers aan een postbus bedrijf in San Marino zou zijn overgedragen. Newsconnection gaf gratis abonnementen weg aan grote uploaders die meehielpen het illegale aanbod op usenet op peil te houden, waardoor gebruikers bereid zijn voor abonnementen te betalen. Vervolgens is uit onderzoek van BREIN gebleken dat de eigenaar van Newsconnection ook de anonieme eigenaar is van de inmiddels gesloten Place2home linksites waarbij grote uploaders waren betrokken. Van deze man heeft BREIN inmiddels 45.000 euro aan verbeurde dwangsommen geïnd. Naast de sites zijn ook de grote uploaders door BREIN aangepakt.

Een andere BREIN rechtszaak betreft de voormalige commerciële usenet provider News-service Europe (NSE). Deze provider verkocht abonnementen via resellers en weigerde aanvankelijk aan Notice & Take Down (NTD) te voldoen. De NTD die zij onder druk van de rechtszaak toch invoerde, was ineffectief vanwege voorwaarden die snelheid en hoeveelheid van meldingen onnodig beperkten. Ook NSE wast haar handen in onschuld wat betreft de inhoud van de content die zij op haar servers kopieerde en beschikbaar hield, terwijl zij die oorspronkelijk wel categoriseerde. Na een rechterlijk gebod tot verwijdering van illegale content, koos zij ervoor haar activiteiten te staken in plaats van met BREIN in overleg te gaan. In hoger beroep bepaalde de rechter dat NSE de aansprakelijkheidsvrijstelling voor hosting providers toekomt maar wel verplicht is een effectieve NTD te onderhouden. BREIN is daartegen in cassatie bij de Hoge Raad. Vorig jaar heeft de Advocaat-Generaal (AG) daarin tot tweemaal toe geadviseerd om vragen van uitleg te stellen aan het HvJEU over de reikwijdte van de aansprakelijkheidsvrijstelling. De bezwaren van NSE daartegen wijst de AG van de hand. Arrest van de HR staat gepland voor 28 februari.
20 jaar BREIN

Stichting BREIN werd in 1998 opgericht als samenvoeging van handhavingsprogramma’s voor muziek, film en games. Begin deze eeuw zijn daar boeken, andere geschriften en beeld bijgekomen. Het bestuur van BREIN bestaat uit een evenwichtige vertegenwoordiging van makers en de creatieve media-industrie (d.w.z. producenten, uitgevers, omroepen en distributeurs). BREIN wordt door deze partijen gefinancierd via de Federatie Auteursrechtbelangen en VOICE alsmede de Motion Picture Association.