Hoe Amazon het Nederlandse e-boek kan redden (vervolg)

Het zou zeker helpen als e-boeken niet langer als software beschouwd worden, maar als een cultureel product, niet alleen vanwege de doorverkoop, maar ook vanwege de lagere BTW. Toch is er ook als er niets verandert nog hoop voor het e-boek.
In een zaak aangespannen tegen Oracle voor het Europese Hof, besloot het Hof dat het doorverkopen van software niet illegaal is en dus door de bedrijven mogelijk gemaakt moet worden (de zaak staat bekend als de “usedsoft decision”).
Deze uitspraak is van groot belang voor de discussie rondom e-boeken, tenminste in Europa.

Op dit moment staat er in de gebruikersovereenkomst van bedrijven als Oracle nog het verbod op doorverkoop – zoals dat ook in Amazon’s Term Of Service staat met betrekking tot e-boeken. De uitspraak van het Europese Hof echter maakt deze clausules nu illegaal.
De uitspraak werpt ook een ander licht op het hele DRM verhaal, met name de proprietary DRM van partijen als Amazon, die feitelijk de doorverkoop onmogelijk maken. Nu is het nog vroeg dag, maar het is niet ondenkbaar dat het Europese Hof – als het daartoe wordt aangezet – Amazon en co kan dwingen hun DRM zodanig aan te passen dat de boeken vrij uitwisselbaar worden. Dat zal een interessante rechtszaak worden.

Het grappige aan deze uitspraak is dat het ook geldt voor digitale muziek, die wordt verkocht onder een licentieovereenkomst.
Het belangrijkste aspect, in mijn opinie, van deze hele zaak is dat het begrip “copyright” nu voor software op dezelfde manier wordt uitgelegd als bij alle andere producten die je koopt: een auto mag je doorverkopen, uitlenen, verhuren, wat je maar wilt. Een gedrukt boek ook. Je mag er alleen geen kopie van maken en het vervolgens doorverkopen zonder de oorspronkelijke eigenaar te compenseren.

De uitspraak van het Europese Hof verandert op zichzelf niet heel veel – nog niet. Zo is nog niet opgelost hoe je kunt voorkomen dat iemand zijn digitale kopie van een game of een e-boek keer op keer verkoopt aan iemand anders, wat een rechtstreekse bedreiging zal gaan vormen voor het bestaande business model van bedrijven die digitale producten verkopen.
Bedrijven als Amazon en Oracle zullen niet uit zichzelf nu hun business model gaan aanpassen, maar de deur is in elk geval op een kier gezet voor innovatieve ondernemers – of regeringen die hun boekenmarkt graag een handje willen helpen – om het digitale boek de status te geven die het verdient. En daarmee de e-boekenmarkt wijdopen te gooien.

Het stelt Amazon ook in staat, als ze zouden willen, om net als ze bij de papieren boeken gedaan hebben een platform te creëren om “tweedehands e-boeken” te verkopen. Maar niet alleen Amazon mag dit – elke aanbieder in Nederland zou met de uitspraak van het Europese Hof in de hand zich hieraan kunnen wagen.