Stilstand is achteruitgang
En dat terwijl er toch best nog wat interessants te melden was. Een paar feiten: inmiddels zijn er meer dan 23.000 boeken als e-book beschikbaar, is slechts een kleine 25% daarvan nog maar voorzien van de klassieke strenge beveiliging, heeft het CB alle door het vak gewenste digitale platforms opgeleverd (zoals online lezen, e-books verhuren, de leesplan en webwinkel+) en is het marktaandeel 3% over de gehele breedte, maar al 6% als je alleen naar fictie kijkt.
Met andere woorden, eigenlijk lijkt alles klaar te zijn voor een definitieve doorbraak van het e-book en beschikt de Nederlandse uitgever en boekhandelaar over alles wat ze nodig hebben om de consument aan zich te binden. Toch was het stil in de zaal.
En als klap op de vuurpijl liet het CB middels Matthijs Suidman weten dat er nog geen of nauwelijks gebruik gemaakt wordt van al die zaken die zo dringend gebouwd moesten worden en waar zoveel tijd en geld aan werd besteed. Uitgevers stellen geen boeken ter beschikking voor de verhuur, boekhandelaren maken geen gebruik van webwinkel plus of de leesplank. Bij het CB was men verbaasd. Een beetje verongelijkt misschien zelfs.
Een beetje gelijk hebben ze wel. Er zijn de afgelopen jaren veel zware woorden gevallen over het boekenvak dat in staat moest zijn om de concurrentie aan te gaan met Amazon en Apple. En nu is er hard gewerkt met geld uit het vak om voor ons allemaal die zaken te creëren die we daarvoor nodig hebben en nu gebeurt er niets. Ik heb een aantal van de dsicussies van de afgelopen jaren eens teruggelezen — vrolijk wordt men er niet van.
We lijken nu bevangen door een verlammende twijfel. Je krijgt de indruk dat men nu radeloos in het rond kijkt en denkt: wat nu?
De grote vraag is: waarom?
Een antwoord dat zich opdringt is dat het moment van beslissen nu niet langer meer uitgesteld kan worden. De afgelopen jaren hebben we als boekenvak gedaan waar we goed in zijn: met elkaar discussiëren, commissies en subcommissies vormen, agenda’s opstellen en boze reacties plaatsen op Boekblad.nl. Elkaar verwijten dat de een niets voor de ander over heeft.
Maar dat ligt nu allemaal achter ons: de discussies zijn gevoerd, er is uitgevoerd wat er geëist werd, de commissies en subcommissies zijn opgeheven. Er is niets meer waar we het met elkaar oneens over hoeven te zijn. En tijdens mijn periode bij Elsevier heb ik geleerd dat nergens de e-boekdistributie zo goed geregeld is als in Nederland: nergens is het zo goedkoop en zo geautomtiseerd.
En toch lijkt nu iedereen koudwatervrees te hebben.
Er zijn links en rechts natuurlijk wel initiatieven. Niet iedereen zit stil. Maar het is niet genoeg.
Een ander veelzeggend statistiekje dat tijdens het e-reading event werd gedeeld was dat 80% van de digitale omzet gemaakt werd door 2% van de aanbieders. Dat zijn schokkende cijfers. Het toont eens te meer aan wat voor smalle basis het digitale lezen heeft.
Er zijn meer initiatieven nodig, meer diversiteit. Willen we echt zorgen dat Amazon geen voet aan de grond krijgt en de consument het digitale lezen gaat omarmen, dan moeten we een bloeiend digitaal boekenlandschap creëren, waarbij we maximaal gebruikmaken van de mogelijkheden die worden geboden. We moeten ons nu op de consument gaan richten. Want dat is wat de consument het meest van alles wenst: keuze.
Het enige dat ons dus nog rest is aan de slag te gaan. Plannen maken. Uitvoeren. Experimenteren. Risico’s nemen. Want stilstand is achteruitgang.
Jurgen Snoeren is één van de 25 sprekers op inct.formatie 2013:
meer info & aanmelden