Op 12 maart is het 25 jaar geleden dat Sony de eerste e-reader met e-boeken in Nederland en Vlaanderen op de markt bracht. Het bracht een eerste golfje van belangstelling teweeg. Er was reeds een lange aanloop naar een concept voor mobiel lezen afgelegd. Na deze eerste, maar zeer kleine golf volgden er meer. Het concept van een elektronisch boek en een elektronisch leesapparaat was er, maar het moest nog wel geaccepteerd worden door uitgevers en lezers.
Op 15 januari werd in de Openbare Bibliotheek Amsterdam het 25-jarig jubileum van de lancering van De Digitale Stad Amsterdam gevierd met een terugblik en een vooruitblik. De belangrijkste conclusie was dat internet stuk is en er gewerkt moet worden aan een herstart voor internet.
Bij de termen ‘Nieuwe media’, ‘Pre-internet’ en ‘World Wide Web’ denkt men niet direct aan archiveren. Zeker niet nu de webpagina’s van wereldwijde websites tegenwoordig nog maar 90 dagen online staan. Tot een paar jaar gelden werd er eigenlijk nauwelijks aan archivering van digitale media – niet dragers, maar contentproducten of -diensten – gedacht. Hierdoor valt er een groot gat in de geschiedschrijving van de ontwikkeling van digitale media.
Ik ben een liefhebber van retro-pc’s en sinds een herniaoperatie met name van draagbare retro-pc’s. Toen ik onlangs dan ook een Kaypro op de veilingsite Catawiki zag, begon de geheugenmachine meteen te werken. Want daarmee konden verslaggevers en correspondenten, na de automatisering van het zetproces met mainframes en mini-computers, eindelijk voetbalwedstrijden, evenementen en persconferenties ter plekke verslaan.
Op 1 mei feliciteerde ik mijn kleinzoons. Ze keken even op van hun telefoon en vroegen waarmee. De gelukwensen waren natuurlijk niet voor de Dag van de Arbeid, want ze zitten nog op school. Ik feliciteerde ze met 25 jaar internet voor Nederlandse consumenten. Ze haalden hun schouders op en gingen verder met hun slimme telefoons. Het blijft voor mij gissen of ze weten wat consumenten zijn.
In de jaren tachtig bedacht Fred Kappetijn, oud-journalist van Elsevier, adjunct-directeur van de Nieuwe Media divisie van VNU en ondernemer, de 3G-formule: Gewin, Gemak en Genot. De formule bevatte de elementen die mensen sneller bereid zouden maken om hun gedrag te veranderen, waardoor ze nieuwe, elektronische informatie-, communicatie-, transactie- of entertainmentdiensten zouden gaan afnemen.
Tegen het einde van de jaren negentig begint de mobiele telefoon slimmer te worden. Met een Nokia Communicator kon in 1996 reeds contact gemaakt worden met internet. Technisch was het ingewikkeld en het gebruik was erg kostbaar. Nu zit er standaard op smartphones software om contact te maken met internet. Maar voordat het zover was, was er i-mode, een contentdienst van Japanse oorsprong, die in Nederland kortstondig gepromoot werd door KPN.
De term e-commerce komt uit het internetvocabulaire. Het begon haar opmars te maken na 1999. Voor die tijd werden er al tal van pogingen gedaan onder de noemer elektronische handel. Maar alles moest nog geleerd worden…